ERZURUMLU İBRAHİM HAKKI’NIN TECVÎDÜ’L-ḲUR’ÂN Bİ LİSÂNİ’L-‘ARABÎ İSİMLİ RİSALESİ: TAHKİK VE TAHLİL

Murat Akkuş

Bu çalışmada 18. Yüzyılda 1703-1780 yılları arasında yaşamış, Türkçe, Arapça ve Farsça olmak üzere üç dilde birçok eser vermiş, Tillo’nun yetiştirmiş olduğu çok yönlü, büyük İslâm âlimlerinden Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın (ö. 1194/1780) Tecvîdü’l-Ḳur’ân bi Lisâni’l-‘Arabî isimli risalesi ele alınmıştır. Harflerin mahreç ve sıfatlarına uymak suretiyle Kur’ân’ın güzel okunmasını öğreten tecvid ilmiyle ilgili olan risalenin Türkiye kütüphanelerinde tespit edilen sekiz adet el yazma nüshası bulunmaktadır. Nüshalardan üçü Erzurum’da yazılan Mecmû‘atü’l-me‘ânî’de, üçü ‘Urvetü’l-İslâm’da biri de Mecmû ...Daha fazlası

KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE BAHÇE VE UNSURLARININ ANLAMSAL İLİŞKİLERİ

Fırat Sevinç

KİTÂB-I RÛŞENÎ (REYYÎ)

Fırat Sevinç

Ansiklopedi Maddesi

ZUHRÜ’L-ÂHİRE (NAHÎFÎ, SÜLEYMÂN)

Fırat Sevinç

Ansiklopedi Maddesi

Yakın Dönem Şark Alimleri-1 (MOLLA CEMİL GÜZEL EL KÜRBEYTİ)

Mehmet Nezir Esin

Abdulkâhir e l Bağdâdî’nin Usulü’d d în Adlı Eserinde Çocukların İmanı Meselesi

Mehmet Taşdelen

İslâm inanç sisteminin ana konularından biri imandır. İman, temel anlamda Allah’ın Hz. Peygamber aracılığıyla gönderdiği her şeyi kalp ile tasdik etmektir. İmana muhatap olan kimseye sorumluluk sahibi yani mükellef denir. Dini bir emirle muhatap olmanın çeşitli merhaleleri bulunmaktadır. Teklifin yapıldığı muhatabın durumunun uygunluğu anlamında ehliyetli olması gerekir. Ehliyeti; temyiz, bulûğ ve rüşd olmak üzere üç temel kavramla ifade etmek mümkündür. İlk kavramdan üçüncüsüne doğru ehliyetin kemâle erdiği anlamında tam ehliyetli olan muhatap tüm dini emirleri ve ibadetleri yerine getirmekle ...Daha fazlası

Kelâmda Aklın Fonksiyonel Değeri

Mehmet Taşdelen

Bu çalışmada akıl-nakil arasındaki ilişkiyi ifade etmek amacıyla aklın fonksiyonel/işlevsel değerine kelâm ilmi açısından değinilmiştir. Kelamcıların, aklın kullanılma alanına nasıl baktıklarına ve nakil karşısında aklı nereye yerleştirdiklerine ilişkin görüşlerine yer verilerek bu konu hakkındaki yaklaşımları ortaya konmaya çalışılmıştır. Öncelikle aklın anlam alanı ile ilgili kavramsal çerçevede tanımlar yapılmış ardından Kur’an ve hadiste kullanımına değinilmiştir. Daha sonra da kelâm ekolleri açısından değerlendirilmesine geçilmiştir. Akla nassı yorumlama yetkisi vermesiyle kelam metodunu ...Daha fazlası

İmam Mâtürîdî’de Ülü’l-emr Kavramı

Mehmet Taşdelen

Bu makalede İslâm düşünce tarihinin önemli konuları arasında yer alan “ülü’l-emr”in İmam Mâtürîdî (ö. 333/944) tarafından nasıl anlaşıldığı ortaya konulmaktadır. Bu kelimenin ne anlama geldiği, kimleri kapsadığı, şartlarının neler olması gerektiği ve ülü’l-emre itaatin sınırı ile ilgili çeşitli görüşler verilerek İmam Mâtürîdî’nin de ülü’l-emr kavramına yaklaşımı amaç olarak ortaya konmaya çalışılmaktadır. Mâtürîdî, kendisinden önce verilen anlamları kabul etmesinin yanında umerâ ve daha çok ulemâ anlamı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Mâtürîdî, bu görevi yapacak olanın ehl-i takvâ, ehl-i istinbat ...Daha fazlası

MU’TEZİLE’DE ŞEFAAT ANLAYIŞI

Mehmet Taşdelen

Şefaat, âhirette günahkâr mü‟minlerin affedilmesi, günahı olmayanların daha yüksek derecelere erişmeleri için peygamberlerin, dua etmeleri ve günahlarının bağışlanmasını istemeleri demektir. Öldükten sonra günahkâr olan insanların şefaate nail olacakları tartışmalıdır. Çalışmamızda Mu‟tezile mezhebinin şefaate bakış tarzını vermeye çalıştık. Mu‟tezile, şefaatin, günahların bağışlanması şeklinde anlaşılmasını kabul etmemektedir. Onlara göre şefaat; mü‟min için cennette makamın yükseltilmesidir. Bunun dışındaki şefaat anlayışları Mu‟tezile‟nin tevhid, va‟d ve‟lvaid ve adalet prensiplerine aykırı ...Daha fazlası

Bâkî Dîvânı’nda Bahçe ve Unsurlarının Anlamsal İlişkileri

Fırat Sevinç

Bahçe ve unsurları klâsik Türk şiirinin başlangıcından itibaren şiirdeki yerini sürekli almıştır. Şâirler bahçe unsurlarındaki çeşitlilikten istifade ederek geniş bir anlam yelpazesi oluşturmuşlardır. Makalede Bâkî Dîvânı incelenmiş, divanda bahçe ve unsurlarıyla ilgili olan beyitler tespit edilmiştir. Bu beyitlerin anlamsal olarak hangi sözcükle ilgili olduğu belirlenerek, beyitler ait oldukları başlığın altına alınmıştır. Daha sonra bu anlamlarla ilgili genel açıklamalar yapılmış, öne çıkan özelliklerin bahçe ve unsurlarıyla nasıl ve ne amaçla kullanıldığı örnek beyitler verilerek açıklanmış ...Daha fazlası

Alkame Kıssası İle Hâtûn Destânı Arasında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

Fırat Sevinç

Bir İstanbul Methiyesi: Dâsitân-ı Medhiyye-i İstanbul

Fırat Sevinç